Sevgili okurlar, Öncelikle bilim kösesine gösterdiğiniz ilgi icin sizlere tesekkü ediyorum. Eğer sorularınız ve yorumlarınız varsa instagram’dan @velivuraluslu hesabindan bana ulasabilirsiniz. * Bu haftaki köşeyi son 3 aydır bilimden hukuka, siyasetten ekonomiye tüm dünyada yankı uyandıran bir gelişmeye ayıracağım: Genetiği değiştirilmiş insanlara. O gün geldi çattı. Birkaç ay önce Çinli bilim adamı He Jiankui bir kongrede tüp bebek işlemi sırasında genetiğini değiştirdiği 2 kardeşin Çin’de dünyaya geldiğini açıkladı. Tam anlamıyla yer yerinden oynadı. * Teknik olarak bu mümkündü ancak olası riskler için alınabilecek önlemler ve etik kurallar henüz yeterli değildi büyük çoğunluğun görüşüne göre. Bu teknik riskleri anlatmak için bu bebeklerde kullanılan yöntemi açıklamamız doğru olur, yani CRISPR-Cas yöntemini. * CRISPR-Cas yöntemi doğada bakterilerin kendilerini koruması için ortaya çıkan bir yöntem. Bir dönem aynı yerde, EMBL’de, çalıştığımız Dr. Martin Jinek ve çalışma arkadaşları genetik kodu değiştirmek için kullanılabileceğini 2012 Aralık ayında yaptığı çalışmayla gösterdi. Daha sonraki çalışmalar bunun herhangi bir canlıda uygulanabileceğini gösterdi. * Bu yöntem daha önce eşi görülmemiş keskinlikle DNA’nın istediğimiz bölgesini değiştirmemize izin veriyordu. 2013 yılında bizim laboratuvar da bu yöntemi farelerde uygulamaya başladı ve sonuç şaşırtıcı derecede başarılıydı. Başka laboratuvarlar farelerde genetik hastalıkların bu yöntemle düzeltilebileceğini göstermişti. Bu sağlıkta bir devrim demekti. Ama bu metodu daha çok kullandıkça eksikleri olduğunu da görmeye başladık. * İngiltere - Cambridge’de bizim de bir dönem beraber çalıştığımız hocalardan Allen Bradley şu ana kadar genetiği değiştirilen farelerin istenmeyen genlerinde de değişikler olabileceğini gösterdi. Bunun yanında şu anda İsveç’te Astra-Zeneca’da çalışmakta olan Dalaman 104 Evler'den çocukluk arkadaşım, sevgili Dr. Pınar Akçakaya da Harvard’dan Prof. Keith Joung ile birlikte eğer bu metod doğru bir şekilde kullanılırsa istenmeyen değişiklerin önüne geçilebileceğini gösteren makalesi bilim dünyasında büyük yankı buldu. * Pek çok teknik detaydan dolayı bu metod insanlara uygulandığında istenmeyen değişikliklerin olması hala mümkündü. bu durumda insanlık böyle bir deney için ne kadar hazırdı? Çalışmalarını kısmı gizlilik içinde sürdüren Dr. He Jiankui kongredeki konuşmasından sonra üniversitedeki işini kaybetti. Geçen hafta science dergisinde yazılan söyleşiye göre hastalıkları önlemek için çığır açan bir gelişme olacağını ve adının hep iyi bir efsane olacak anılacağını düşünerek bu çalışmayı gizlice yaptığı intibası uyandıran Dr. Jiankui için ortak bir eleştiri varsa o da bu olası risklerden kaçınmak için bilim dünyasına açık olması gerektiğiydi. * Şimdi gündemi meşgul eden benzer çalışmaların artacağı endişesi ve bu durumun nasıl kontrol altına alınması gerektiğiyle ilgili hukuki, siyasi ve ekonomik tartışmalar. Kimlikleri gizli tutulan genetiği değiştirilmiş ikizlerin geleceği nasıl olacak, bu gibi çalışmalar bizi nasıl etkileyecek, sağlıkta bir devrimle mi karşı karşıyayız, yoksa genetiği değiştirilmiş yeni bir nesille mi bunu ancak zaman gösterir. Ama buradan çıkarılabilecek önemli bir sonuç varsa, ülkelerin bilimdeki gelişmeleri anlayabilecek ve yakalayabilecek bir bilim altyapısı olması zorunluluğudur. Almanya'dan kucak dolusu sevgiler.