Kortizon; vücudumuzda bulunan ve böbrek üstü bezlerden salgılanan bir hormondur. Görevi, vücuttaki karbonhidrat ve yağ mekanizmasını düzenlemektir. Kortizon tıbbı tedavilerde sık kullanılan ilaçlardan biridir.
Kortizonun yüksek doz ve uzun dönem kullanımında oluşabilecek bazı yan etkiler:
- Şeker hastalığı: Kortizon insülin hormonuna zıt etki yaparak kan şekerinin yükselmesine neden olur. Bu da şeker hastalığı riskini arttırabilir.
- Psikolojik bozukluklar: Uzun dönem kortizon kullanımı depresyon ve anksiyete bozukluklarına neden olabilir.
- Ödem ve yüksek tansiyon: Kortizon vücutta su ve tuz tutumuna neden olur. Buna bağlı olarak ödem ve tansiyon yükselmesi görülebilir.
- Cushing sendromu: Tedaviye bağlı olarak omuzda ve karında yağ toplanması, kemik erimesi ve kaslarda erime gibi sorunlar görülebilir.
- Ülser: Kortizon mide asit salgısını arttırır ve koruyucu mukus tabakasını da bozar. Bu durum ülsere neden olabilir.
Beslenme Nasıl Olmalıdır?
- Tuz kullanımı mutlaka azaltılmalıdır: Kortizon kullanımı böbreklerden tuzun geri emilimini azaltır. Bu durum ödem ve hipertansiyona neden olabilir. Bu nedenle tuzsuz beslenmeye geçilmelidir. Ayrıca gizli sodyum kaynaklarına(maden suyu, hazır paketli gıdalar) dikkat edilmelidir.
- Tatlı ve şekerden uzak durulmalıdır: Kortizon kullanımında vücuttaki şeker metabolizması bozulur. Yağlı ve şekerli besinlere olan istek artar. Bu durum yağlanmaya ve kilo artışına neden olur. Bu yüzden tatlı, yağlı ve şekerli besinlerden uzak durulmalıdır.
- Kalsiyum alımınıza dikkat edin: Kortizon tedavisinde kemik yıkımı hızlanır. Sürekli kortizon kullanan kişiler düzenli bir biçimde kemik mineral yoğunluğu ölçümü yaptırıp kalsiyumdan zengin besinleri (süt, yoğurt, tuzsuz peynir, kuru baklagiller, koyu yeşil yapraklı sebzeler..) tüketmelidir.
- Sebze ve meyve tüketiminize dikkat edin: Kortizon böbrek üzerinden potasyum atımına neden olabilir. Kortizon kullanan kişilerde potasyum kayıpları da görülebilir. Bu yüzden beslenmenize potasyum içeriği yüksek olan besinleri(koyu yeşil yapraklı sebzeler ,muz, avokado…vb) ekleyin.
- Egzersiz yapın: Kortizon kullanımında özellikle yağ depolanmasının önüne geçmek için egzersiz yapmaya çalışın. Hafif tempolu açık hava yürüyüşleri iyi bir tercih olacaktır.
Her zaman olduğu gibi kortizon tedavisinde de mutlaka en az 2-2.5 litre su içilmelidir. Sağlıkla kalın..
