Okul öncesi, 1.sınıf ve 5.sınıf öğrencilerinin okullarıyla buluşacağı uyum haftasında, velilerin bu süreci en iyi nasıl geçirmeleri gerektiği konusunda bilgi sahibi olmaları adına Ortaca Final Okulları Rehberlik Servisi Koordinatörü Gökçe BİLGE ile bir söyleşi gerçekleştirdik.
Yeni bir kademeye geçiş çocuklar için oldukça önemli bir dönüm noktasıdır. Akademik içeriklerdeki değişim kadar önemli olan bir başka şey; kademe geçişlerindeki sosyal ve psikolojik değişimlerdir ve çocuklar bu alanlarda en az akademik süreçler kadar desteğe ihtiyaç duyar. Peki çocuklarımız okul öncesinden 1.sınıfa ya da 4.sınıftan 5.sınıfa geçerken nelerle karşılaşırız? Çocuklarımızın geçiş sürecini kolaylaştırmak için ebeveynler neler yapabilir?
Geçiş Sürecinde Ebeveynlerinden Ayrılmakta Zorlanan Çocuklar
Küçük yaş grubunda ayrılık anksiyetesi olarak tanımlanan bu durum öğrencinin okula gitmeyi reddetmesi, ağlaması ve direnmesi olarak gözlemlenebilir. Sebebi ebeveynler ile kurulan bağın özellikleri olabileceği gibi çocuğun kendine has karakter özellikleri de olabilir. Ayrılık anksiyetesi okulun ilk günlerinde hayli yaygın olmakla beraber ilerleyen dönemlerde de açığa çıkabilir.
Ortaokula geçiş sürecinde ise ergenliğe doğru giden bu yolda en önemli faktör yeni bir sosyal ortama girmenin getirdiği kaygılardır. Gelişimsel olarak olağan karşıladığımız bu duygu durumundaki çocuklar için en destekleyici tutum; çocuğumuzun yaşadığı kaygıyı kabul etmek, öğüt vermekten kaçınmak, anlatmak istediklerini dinlemek ve her zaman iletişim kurmaya hazır olduğumuzu hissettirmektir.
Okula Dönüş Kaygılarıyla Nasıl Baş edilir?
Okula çocuğumuzun daha kolay veda edebileceği bir yetişkin eşliğinde gelmesi, tutulamayacak hiçbir sözün verilmemesi (akşam seni baban alacak, ben çıkana dek seni bekleyeceğim vb.), okul dönüşlerinde çocuğun olumlu deneyimlerine dikkat çeken soruların sorulması, okula hazırlık alışverişi gibi süreçlere çocukların da dahil edilmesi ve ebeveynlerin kendi olumlu okul deneyimlerini çocukları ile paylaşmaları destekleyici olmaktadır. Okula giriş ve çıkış saatleri, yemek saatleri ve ulaşım konularında kısa ve net bilgiler verilmelidir.
Okul Rutinlerine Dönüş
Okullar açılmadan önce bir haftalık sürede yemek saati, uyku saati, teknoloji kullanım süresi gibi günlük rutinleri okul saatleri ile uyumlu hale getirmek önerilmektedir. Okula başlamak doğal olarak bir uyumlanma süreci gerektirir, günlük akışta ve biyolojik ritimde okullar açılmadan önce sağlanacak bu düzen; uyum sürecinin yükünü hafifletmektedir.
Ebeveynlerin İyilik Hali ve Okul İle İşbirliği
Ebeveynlerin çocuğa yönelik kaygıları, çocuğun kaygısını artırabilir. Bu nedenle öncelikle ebeveynler kendi duygusal durumlarını kontrol etmeli ve kaygılarını yatıştırmalıdır. Okul idaresi, okul PDR servisi ve sınıf rehber öğretmeni ile işbirliği içinde hareket etmek, kararlı ancak sakin ve duygusal anlamda destekleyici olmak ve ortalama 2 – 3 ay sürebilen uyumlanma süreci sonunda çocuğumuz halen zorlanıyorsa profesyonel bir destek almak önemlidir.
Unutmamak gerekir ki her çocuk biricik ve benzersizdir; okula uyum süreci de çocuğun kendine has olacak, süresi ve özellikleri çocuğa göre farklılık gösterecektir.