Tıbbi adıyla pre-diyabet olarak adlandırılırken halk arasında genellikle gizli şeker olarak bilinir. Kan şekerinin normal düzeyde olmadığı ancak diyabet tanısı konulabilecek kadar da yüksek olmadığı ara bir dönemdir. PRE-DİYABET OLUP OLMADIĞI NASIL SAPTANIR? Açlık kan şekeri veya oral glikoz tolerans testi ile saptanır. Her iki test içinde bir gece süren açlık gereklidir. PRE-DİYABET TANISI NASIL KONULUR? Normalde açlık kan şekeri 100 mg/dl’ nin altındadır. Eğer kişide pre-diyabet varsa bu değer 100-125 mg/dl arasındadır. Diyabet tanısı için açlık kan şekeri 126 mg/dl veya daha yüksek değerler gösterir. KİMLER RİSK ALTINDA?
  • Aile geçmişinde Tip 2 diyabet ve kalp rahatsızlığı varsa
  • 40 yaşın üstünde olmak
  • Beden kitle indeksinin yüksek olması ve obez olmak
  • Gestasyonel diyabet yani gebelikte ortaya çıkan diyabet öyküsü
Yapılan çalışmalar sonucunda ; pre-diyabetli çoğu kişinin 10 yıl içinde önlem alınmazsa Tip 2 Diyabet geliştirdiği saptanmıştır. Yapılan çalışmalar;yaşam tarzı değişiklikleri yapan pre-diyabetli bireylerin % 58 nin bu sorundan kurtulduğunu gösteriyor. Gelin size bu değişikliklerden bahsedeyim:
  1. KOMPLEKS KARBONHİDRATLARI BESLENMENİZE EKLEYİN: Bu süreçte basit karbonhidratlar (şeker, beyaz undan yapılmış besinler..) yerine tam tahıllı besinleri, kurubaklagil gibi kompleks karbonhidrat içeren besinleri tüketmeye çalışın. Çünkü kompleks karbonhidratların basit karbonhidratlara göre kan şekerini yükseltme hızı daha yavaştır.
  2. FİZİKSEL AKTİVİTEYİ HAYATINIZA GEÇİRİN: Günlük sadece 30 dakika bile bu iş için yeterli. Düzenli yaptığınız fiziksel aktivite, egzersiz kasları şekeri yakıt olarak yaktırdığı için insülin duyarlılığını arttırır.
  3. DAHA FAZLA LİF TÜKETİN: Lifler sizi uzun süre tok tutarak kan şekerinizin düzelmesine yardımcı olur. Bu yüzden sebze-meyve, yulaf, tam tahıllı ürünler, yağlı tohumları beslenmenize ekleyin.
  4. DOYMUŞ YAĞLARI AZALTIN: Tereyağ, margarin, kızartmalar, hamur işlerinde bulunan doymuş yağlar insülin hormonunun hücre içine girmesini zorlaştırır. Bu yüzden beslenmenize avokado, zeytinyağı, ceviz, badem gibi sağlıklı yağları ekleyin.
  5. SİGARAYI BIRAKIN: Sigara insülin direncini etkileyerek kan şekeri seviyesini yükseltir. Bu yüzden sigara içen bireylerde diyabet görülme riski daha yüksektir. Aynı zamanda sigara damar sertleştirdiği için kalp-damar rahatsızlıklarına yakalanma riskinizi de arttırır. O yüzden sigarayı bırakmaya çalışın.
  6. KİLO VERİN: İdeal kilo aralığında olmamanız ve bel-kalça oranınızın yüksek olması diyabet olma riskinizi arttırır. Bu yüzden sağlıklı ve dengeli beslenerek mutlaka beslenme ve diyet uzmanı yardımıyla ideal kilo aralığınıza ulaşmaya çalışın.
Unutmayın; pre-diyabetli bireyler bu saydığım yaşam tarzı değişiklikleriyle diyabet, hipertansiyon, kalp-damar hastalıklarına yakalanma riskini azaltabilir. Sağlıklı ve huzurlu günlere..